ارزشیابی می‌تواند براساس دو رویکرد متفاوت انجام شود:

1ـ سنجش و ارزشیابی با رویکرد سنتی

این نوع سنجش بر آزمون‌های جزئی‌نگر متکی است و طی آن دانش‌آموز با یک دسته پرسش‌های مجرد و اکثراً ناملموس سنجیده می‌شود. پرسش‌های این آزمون خدشه‌ناپذیر است و هیچ گاه معلم در هنگام انجام آن فرصت نمی‌کند با دانش‌آموز تعامل کند یا دانش‌آموز فرصت نمی‌یابد پرسش را تجزیه و تحلیل کند و مثلاً بگوید «بهتر بود سؤال را این طور طرح می‌کردید که … ». یا «این بار من از شما سؤالی می‌پرسم تا جواب دهید» (ویگنیر 1993).

ویژگی اصلی ارزشیابی‌های سنتی این است که منحصراً به سنجش دانش‌آموز متوسل می‌شوند و به آزمون شونده (دانش‌آموز) فرصت ارزشیابی خود و دریافت بازخوردهای مؤثر از معلم داده نمی‌شود.

(ولف و همکاران 1991) معتقدند در چنین آزمونی تعداد پاسخ‌های صحیح نمره دانش‌آموز را تعیین می‌کند و نه کیفیت عملکرد او، درست مثل اینکه تعداد جمله‌های کامل یک مطلب چاپ شده را بشماریم ولی از ارزیابی قدرت بیان موضوع و انسجام مفاد در چارچوب آن غفلت کنیم. در این آزمون معمولاً آن پاسخی که مغایر با پاسخ‌های از پیش تعیین شده باشد غلط گرفته می‌شود و حتی طرح پرسش‌هایی که به دانش‌آموز اجازة بیان دیدگاه‌های متفاوت را بدهد، به ندرت پذیرفته می‌شود. استدلال طرفداران این نوع آزمون‌ها این است که معتقدند سنجش و ارزشیابی دانش‌آموز از این طریق دقیق و تکنیکی امکان‌پذیر است. امّا آیا به واقع دقت اندازه‌گیری و سنجش می‌تواند ملاک اصلی اعتبار آن آزمون شود؟

اکثر سنجش‌های پایانی که معمولاً در پایان یک دورة آموزشی انجام می‌شود و میزان آموخته‌ها را براساس حدود انتظاراتی از پیش نوشته شده می‌سنجد، از انواع سنجش‌های سنتی است. این آزمون‌ها نقشی در برنامه‌ریزی معلم برای پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز ندارد و به عبارت دیگر، معلم در طرح درس و تدریس خود از نتایج این آزمون‌ها برای آموزش همان دانش‌آموز بهره نمی‌گیرد.

2ـ سنجش و ارزشیابی با رویکرد پویا و رشد دهنده = ارزشیابی مستمر

ارزشیابی مستمر، تدریجی یا تکوینی، اصطلاح‌هایی هستند که این روزها در بین معلمان و مدرسان کشور زیاد به کار می‌روند. امّا آنان در تفسیر معنای این واژه به ندرت توافق دارند. بعضی از آن تصوری مشابه ارزشیابی براساس آزمون‌های پایانی،‌ ولی در مقیاس کوچک‌تر و تعداد بیشتر دارند. به عبارتی، آنان کلمات مستمر و مکرر را معادل گرفته‌اند. گروهی آن را همان آزمون‌هایی می‌دانند که در انتهای هر جلسه یا هر چند جلسه تدریس در واقع واژة سنجش مستمر معادل فارسی عبارت Formative Assesment است.

فرهنگ لغات انگلیسی کلمة Formative را به تکوینی، سازنده، رشددهنده و یا شکل‌دهنده ترجمه کرده است. بنابراین به نظر می‌رسد کلمة مستمر ترجمة مناسبی نیست. این ترجمة نادرست، تصور نادرستی را نیز از آن در ذهن متبادر می‌کند. احتمالاً اگر به جای واژة سنجش مستمر از سنجش سازنده، پویا یا رشد‌دهنده استفاده شود، میزان سوء تعبیرهایی که در عمل از واژة مستمر می‌شود، کاهش خواهد یافت......................ادامه مطلب...

نوشته شده توسط محمدی در جمعه 87/11/4 و ساعت 2:27 عصر
نظرات دیگران()